De afdeling TT888 Ondertiteling zorgt voor Nederlandse ondertiteling van vrijwel alle Nederlandstalige programma’s van de publieke omroep. Via Teletekstpagina 888 kan iedereen deze ondertiteling bekijken. De vertalende ondertiteling van buitenlandse programma’s valt hier niet onder. Die wordt gedaan door externe vertaalbureaus.
Snel naar:
De Nederlandse TT888 ondertiteling verschijnt niet automatisch in beeld, maar moet ingeschakeld worden. Klik hier voor een uitleg.
Ondertiteling is niet alleen een uitkomst voor de anderhalf miljoen doven en slechthorenden in Nederland. Ook mensen die bijvoorbeeld last hebben van omgevingsgeluiden, of anderstaligen die zich het Nederlands eigen willen maken, gebruiken deze dienst graag.
Zo goed als het gehele Nederlandstalige aanbod van de publieke omroep wordt door TT888 van ondertiteling voorzien. Zowel op de hoofdnetten NPO 1, 2 en 3 als op de daaraan verbonden themakanalen. Bij de start van een ondertitelde uitzending verschijnt een oortje in beeld.
Rechts staat de ondertiteling klaar die vooraf is gemaakt
De meeste tv-programma’s zijn vooraf opgenomen. Om deze te kunnen ondertitelen, ontvangt de afdeling Ondertiteling de gemonteerde programma’s van de omroepen waar ze gemaakt worden. Hier zit vaak ook ondersteunend tekstmateriaal bij. De afdeling maakt dan een ondertitelbestand, dat tijdens de uitzending wordt afgespeeld. Via TT888 kan deze ondertiteling zichtbaar worden gemaakt.
Ook live-uitzendingen worden door TT888 ondertiteld. Natuurlijk de NOS Journaals en sportuitzendingen, maar ook andere dagelijkse en wekelijkse programma’s, zoals De Vooravond, Goedemorgen Nederland, Op1, Tijd voor MAX en EenVandaag. De ondertitelaars maken hiervoor gebruik van spraakherkenningssoftware en ‘re-speaking’. Een redacteur ‘re-speakt’ of ‘tolkt’ zo woordelijk mogelijk wat gezegd wordt op tv. Dat wordt door de spraakherkenningssoftware omgezet in tekst (ondertitel).
Voordat de ondertitel met de juiste kleuren in beeld wordt gebracht, kan deze nog razendsnel bewerkt worden. Ten behoeve van de leesbaarheid worden te lange zinnen soms samengevat of opgedeeld in kortere zinnen.
Live ondertitelen is luisteren, spreken en lezen tegelijkertijd. Soms kiest de redacteur ervoor een titel met een foutje in beeld te brengen omdat corrigeren te veel tijd kost. De uitzending gaat immers gewoon door.
Voor een goede herkenning van de woorden moet er duidelijk gesproken worden en moet de computer goed op de stem van de spreker zijn ingesteld. Elke redacteur heeft daarom een eigen spraakprofiel dat is afgestemd op zijn of haar manier van spreken. Om de ‘herkenning’ door de computer zo goed mogelijk te maken, worden specifieke namen en termen aan het profiel toegevoegd. Zo worden bijvoorbeeld hele voetbalelftallen en wielerpelotons ingevoerd, opdat de namen tijdens live sportuitzendingen vlot en foutloos in beeld verschijnen.
Een tolk en een corrector
De uitzender brengt de titels tijdens de uitzending op tv op het juiste moment in beeld.
Sommige programma’s worden met 1 minuut vertraging uitgezonden. Dit geeft de ondertitelaars de tijd om live-ondertiteling van hoge kwaliteit te maken. In die ene minuut kunnen ze meer titels maken, foutjes corrigeren en de ondertiteling beter synchroon met het beeld laten lopen. Voor een dergelijke uitzending zijn drie redacteuren tegelijk aan het werk:
Momenteel worden Op1, De Vooravond, Buitenhof en Studio Voetbal op deze wijze ondertiteld.
Hierbij krijgen de ondertitelaars beeld en geluid niet eerder binnen dan de kijker thuis. Dit geldt voor veruit de meeste live-uitzendingen. Daardoor loopt deze ondertiteling iets achter op het gesproken woord. De redacteur heeft een headset op met microfoon en kijkt/luistert naar de uitzending zoals die op tv is:
Op het themakanaal NPO Politiek wordt 24 uur per dag gebruik gemaakt van automatische spraaktechnologie. Bij deze uitzendingen wordt de ondertiteling aangekondigd met de volgende mededeling: 'U kijkt naar een programma met automatische ondertiteling'. Aan het einde van het programma wordt de volgende mededeling getoond: 'U hebt gekeken naar een programma met automatische ondertiteling'.
De kwaliteit van deze ondertiteling kan anders zijn. De spreker in beeld wordt letterlijk gevolgd door de computer. Hier komt dus geen redacteur aan te pas. De automatische systemen kunnen niet alle woorden of namen herkennen en hebben ook moeite met interpunctie. Bij sommige programma’s wordt deze automatisch gegenereerde ondertiteling in beperkte mate gecorrigeerd door een redacteur.
Uiteraard blijven we innoveren, waardoor de inzet van deze ondertiteltechniek steeds betere resultaten zal opleveren.
Verschenen naar aanleiding van 40 jaar Ondertiteling:
Er zijn formele richtlijnen opgesteld waar de ondertiteling van de publieke omroep aan moet voldoen. Download hier het document.
Ga naar service.npo.nl voor de meest gestelde vragen over ondertiteling en andere toegankelijkheidsdiensten van de NPO. Heeft u een klacht of opmerking over ondertiteling, dan kunt u die kwijt in het formulier onderaan dezelfde pagina . Ook kunt u vragen of opmerkingen sturen naar ons Twitteraccount @TT888.
Terug naar de home-pagina Toegankelijkheid
