Over NPO Over NPO
Overzicht

Het publieke bestel

Het Nederlandse publieke omroepbestel is uniek in de wereld. Het bestaat uit de NPO-organisatie als overkoepelend bestuursorgaan en een aantal omroepen met een uitzendvergunning, die via leden of programmaraden het publiek vertegenwoordigen.

Mediaopdracht

De NPO heeft een wettelijke mediaopdracht. NPO en omroepen zijn daar samen verantwoordelijk voor. Die opdracht luidt dat het media-aanbod toegankelijk moet zijn voor iedereen en dat dit aanbod pluriform is, ofwel vanuit meerdere perspectieven gemaakt. Ook moet het media-aanbod onafhankelijk tot stand komen, zonder inhoudelijke bemoeienis van politiek of commercie. Tot slot moet het aanbod van hoge kwaliteit en betrouwbaar zijn.

Taakverdeling NPO en omroepen

De taken en verantwoordelijkheden tussen NPO en omroepen zijn afgebakend en in de Mediawet omschreven. Kernpunt is dat de omroepen de programma’s maken en verantwoordelijk zijn voor de inhoud daarvan. NPO coördineert de programmering van alle netten, zenders en platforms. Ook de verdeling van het programmabudget dat de publieke omroep van de overheid krijgt, vindt via de NPO-koepel plaats. Daarnaast  zorgt NPO voor de (technische) distributie en uitzending van al het aanbod, zodat iedereen het overal en op elk gewenst moment kan bekijken of beluisteren.

Een andere taak van de NPO-organisatie is het zorgen voor heldere spelregels voor alle omroepen en contentproducenten. Waar moeten programmavoorstellen aan voldoen en hoe worden die beoordeeld? Ook verantwoording hoort daarbij, en is zelfs een wettelijke plicht: Wat doet de publieke omroep met het belastinggeld dat zij ontvangt en wat krijgt de samenleving daarvoor terug? Doelmatigheid en transparantie zijn daarbij kernbegrippen.

Via openbare rapportages, zoals het jaarverslag en de Terugblik,  legt NPO uitgebreid verantwoording af over de uitvoering van het beleid en over de besteding van de middelen. Ook laten NPO en omroepen, aan de hand van tientallen voorbeelden, doorlopend hun waarde voor de maatschappij zien. Zie daarvoor de website npo.nl/effect.

Naast deze kerntaken verzorgt NPO een aantal overkoepelende activiteiten, zoals:
  • toegankelijkheid voor doven/slechthorenden en blinden/slechtzienden (o.a. ondertiteling) 
  • gezamenlijke platforms als NPO Start en NPO Luister
  • beheer van rechtencontracten
  • aankoop van buitenlandse programma’s
  • verkoop van eigen Nederlandse formats
  • publieksonderzoek
  • marketing voor alle kanalen van NPO

Omroepen

De omroepen zijn te verdelen in twee categorieën: taakomroepen en omroepverenigingen. De taakomroepen hebben geen betalende leden maar wel een eigen wettelijke opdracht. Dit zijn:
  • NOS - voor een brede en onafhankelijke nieuwsvoorziening, inclusief sport en nationale gebeurtenissen en evenementen
  • NTR - voor informatie, educatie en cultuur, inclusief jeugd, geschiedenis, wetenschap en achtergrondjournalistiek

De omroepverenigingen richten zich op een doelgroep of vertegenwoordigen een maatschappelijke of levensbeschouwelijke stroming. Tezamen vormen zij een afspiegeling van de Nederlandse samenleving. Er zijn in totaal elf omroepverenigingen, waarvan er negen een vaste plek hebben. Dit zijn: 

    • AVROTROS
    • BNNVARA
    • KRO-NCRV
    • Omroep MAX
    • EO
    • VPRO
    • HUMAN
    • WNL
    • PowNed

Sinds 1 januari 2022 zijn twee nieuwe omroepen binnen het bestel actief. Zij hebben een voorlopige erkenning gekregen. Dit houdt in dat zij vijf jaar de tijd krijgen om te laten zien of ze van toegevoegde waarde zijn voor de publieke omroep. Deze nieuwkomers zijn:

  • Omroep ZWART
  • Ongehoord Nederland

Sinds 2016 is het aantal leden niet meer bepalend voor de hoeveelheid zendtijd van de omroepen. Elke omroep krijgt op grond van zijn omvang en status (A, B of aspirant) een basisbudget. Via de systematiek van ‘intekening’ en ‘geld-op-schema’ vergaren de omroepen het budget om de programma’s te maken, die NPO aan hen heeft toegekend.

Eisen omroepverenigingen

Om een erkenning te krijgen moeten omroepverenigingen aan bepaalde eisen voldoen. Welke dat zijn, kun je lezen op de website van de Rijksoverheid.

Netten, zenders en platforms

Televisie

NPO 1 is het brede, nationale net waarop alle groepen zich thuis voelen. Een onmisbaar net met de belangrijkste gebeurtenissen die iedereen raken en met programma’s die het gesprek van de dag bepalen. Het net dat mensen samenbrengt.

NPO 2 zet je aan het denken. Met programma’s die verdiepen en inspireren, die het verhaal achter de actualiteit vertellen, of die nieuwe invalshoeken kiezen. Op NPO 2 vind je het mooiste van Nederlandse en internationale kunst en cultuur, literatuur, documentaires en kwaliteitsdrama.

NPO 3 is het net voor jong Nederland, dat prikkelt en uitdaagt tot een eigen meningsvorming. Met veel aandacht voor nieuwe media en vernieuwing brengt NPO 3 een gevarieerd aanbod; van de dagelijkse actualiteit tot muziek, van reizen tot human interest en van talkshows tot documentaires.

NPO Zappelin (tot 6 jaar) en NPO Zapp (6 tot 12 jaar) vormen samen de kinderzender van de publieke omroep. Een vertrouwde omgeving waar jonge kijkers de wereld via televisie en internet op een veilige manier kunnen ontdekken.

BVN staat voor het ‘Beste van NPO’ en is de publieke televisiezender voor Nederlandstaligen buiten Nederland. Met elke dag een selectie uit het actuele televisieaanbod van de Nederlandse Publieke Omroep: nieuws en achtergronden, Nederlandstalig drama, evenementen, educatie en informatie, human interest, sport, amusement en kinderprogrammering. BVN is wereldwijd te ontvangen via de satelliet, de BVN-app of online. Kijk voor meer informatie op https://www.bvn.tv/.

Radio

NPO Radio 1 is de onafhankelijke nieuws- en sportzender. Naast het nieuws is er veel ruimte voor opinie en debat waar ook luisteraars steevast aan deelnemen.

NPO Radio 2 is dé publieke familiezender voor volwassen Nederland. Met unieke personalities, een onderscheidend muziekformat met het beste uit 40 jaar popmuziek en aandacht voor actualiteiten en maatschappelijke thema’s. De zender is supporter van de Nederlandse muziekcultuur en de uitvinder en aanjager van de Top 2000,  hét muziekevenement van december.

NPO 3FM is de zender die staat voor nieuwe muziek en het ontwikkelen van nieuw talent in alle geuren en kleuren. NPO 3 FM is een volwaardig jongerenmerk, dat je behalve op de radio en alle online platforms ook op festivals en bij concerten tegenkomt. Kortom, overal waar jongeren te vinden zijn die gek zijn van muziek.

NPO Klassiek (voorheen NPO Radio 4) is de klassieke muziekzender voor zowel de ervaren als de nieuwe liefhebber. Naast de mooiste klassieke muziek, brengt NPO Klassiek jaarlijks ongeveer twaalfhonderd concerten uit 's werelds beroemdste concertzalen. Waaronder drie eigen concertseries.

NPO Radio 5 is de zender waar de 50-plus muziekliefhebber, die is opgegroeid met de popmuziek van de jaren 60, 70 en 80, zich thuis voelt. Genieten van het leven staat centraal op de zender. Niet alleen met muziek, maar ook met informatie die de luisteraar daarbij helpt.

NPO FunX richt zich op jongeren en jongvolwassenen in grootstedelijke gebieden. In het totaalaanbod van de NPO vormt NPO FunX een essentieel onderdeel om een jonge en diverse groep luisteraars te bereiken. 


Extra kanalen

Naast de gewone (lineaire) televisienetten verzorgt de NPO een aantal themakanalen. Op deze extra kanalen zijn veel programma’s uit het rijke omroeparchief te zien, die regelmatig aansluiten op de actualiteit of aanvullend zijn op de hoofdnetten. Dit zijn:

NPO 1 extra – de mooiste parels uit het omroeparchief. Hier zijn ook het NOS Achtuurjournaal en het NOS Jeugdjournaal van 19.00 uur met tolk Gebarentaal te zien.
NPO 2 extra – cultuur en documentaires
NPO Politiek en Nieuws – livestreams van Kamerdebatten, nieuws, evenementen en sport. 

In het verlengde van enkele radiozenders, biedt NPO de volgende extra audiokanalen:

NPO Radio 2 Soul & Jazz - Soul, Jazz en alles daartussen
NPO 3FM KX
- nieuw radiotalent en podcasts
NPO Sterren NL - Nederlandstalige muziek

On demand

NPO Start is het on demand videoplatform van de NPO. Hier kunnen alle programma’s minimaal een week gratis worden teruggekeken. Bezoekers die zich registreren, krijgen aanbevelingen afgestemd op hun kijkgedrag en persoonlijke voorkeuren. Voor liefhebbers van drama en andere programma’s waarvan de ‘gemist-rechten’ na een week verlopen, is er NPO Plus. Een extra service met extra kosten, waar een kleine vergoeding tegenover staat.

NPO Luister is het on demand audioplatform van de NPO. Dit platform biedt gratis toegang tot alle podcasts van de Nederlandse publieke omroep.